Het tijdskrediet type “landingsbaan” is een vorm van loopbaanonderbreking waarbij de werknemer vanaf een bepaalde leeftijd zijn carrière-vliegtuig vreedzaam richting pensioen-terminal kan besturen.

Bepaalde werknemers hebben vanaf 55 jaar (in plaats van 60 jaar) recht op uitkeringen als ze 1/5 of ½ landingsbaan nemen. De sociale partners hebben deze mogelijkheid verlengd tot en met 30 juni 2025 door middel van een kader-cao nr. 170.

Wat is een “landingsbaan”?

Landingsbanen geven werknemers het recht de arbeidsduur met 1/5 of tot ½ te verminderen. Het deeltijdse loon wordt daarbij aangevuld door een uitkering van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA).

Het grootste verschil met het gewone tijdskrediet is dat er bij de landingsbaan geen maximumduur is. De werknemer kan bijgevolg van de formule blijven genieten tot aan het pensioen.

Wanneer heb ik recht op een “landingsbaan”?

Werknemers vanaf 60 jaar hebben onder bepaalde voorwaarden zonder maximumduur recht op (artikel 8, §1 CAO nr. 103):

• 1/5 landingsbaan: in principe wordt dit opgenomen in twee halve dagen of 1 dag per week, voor zover de werknemer tewerkgesteld is met een arbeidsregeling gespreid over 5 werkdagen;
  • Deze periode moet opgenomen worden per minimumperiode van 6 maanden.
• Halftijdse landingsbaan: de arbeidsprestaties van de werknemer worden verminderd tot een halftijdse betrekking.
  • Deze periode moet opgenomen worden per minimumperiode van 3 maanden.

In bepaalde gevallen kan een 55-jarige werknemer ook beroep doen op een 1/5de of halftijdse landingsbaan. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een zwaar beroep met een beduidend tekort aan arbeidskrachten, bij knelpuntberoepen en bij ondernemingen in herstructurering of in moeilijkheden (artikel 8, §2-§5 CAO nr. 103). Deze regeling werd via de kader-cao nr. 170 verlengd tot en met 30 juni 2025.

Om aanspraak te kunnen maken op een landingsbaan moet de werknemer aan een aantal voorwaarden voldoen (artikel 10, §2 CAO nr. 103):

• Een leeftijdsvoorwaarde: op het ogenblik van de begindatum van de uitoefening van de landingsbaan (namelijk 60 of 55 jaar zijn)
• Een anciënniteit van minstens 24 maanden bij de werkgever die voorafgaan aan de schriftelijke kennisgeving;
• Een loopbaan hebben van minstens 25 jaar als werknemer op het ogenblik van de schriftelijke kennisgeving.

Waarover gaat de kader-cao nr. 170?

Sinds 2015 werd de leeftijd om aanspraak te kunnen maken op uitkeringen voor een tijdskrediet eindeloopbaan van 55 jaar tot 60 jaar verhoogd. Op 30 mei 2023 sloot de Nationale Arbeidsraad een kader-cao nr. 170 af om de leeftijdsgrens voor de uitkeringen bij het tijdskrediet type landingsbaan te verlagen naar 55 jaar voor werknemers met een lange loopbaan, zwaar beroep of uit een onderneming in moeilijkheden of herstructurering. Deze regeling geldt vanaf 1 juli 2023 tot en met 30 juni 2025.

Aangezien het om een kader-cao gaat moet er op het niveau van de sector een bijkomende cao worden gesloten om de leeftijdsgrens voor de uitkeringen op 55 jaar te bepalen. In geval van ondernemingen in moeilijkheden of herstructureringen, moeten deze een ondernemings-cao afsluiten.

CAO nr. 170 schept een kader voor twee groepen van werknemers:

(1) Werknemers met een tijdskrediet landingsbaan na een lange loopbaan of een zwaar beroep

De mogelijkheid om een tijdskrediet landingsbaan op 55-jarige leeftijd aan te vragen binnen deze categorie van 1 juli 2023 tot 30 juni 2025, kan wanneer aan volgende voorwaarden is voldaan:

• Op het niveau van de sector wordt een cao afgesloten die uitdrukkelijk verwijst naar cao nr. 170;
• Én de werknemer moet voldoen aan volgende voorwaarden op het moment van de schriftelijke verklaring aan zijn werkgever:
  • Beroepsloopbaan van 35 jaar (te bewijzen door werknemer);
  • Of tewerkgesteld zijn
    • gedurende minstens 5 jaar in een zwaar beroep;
    • of gedurende minstens 7 jaar in een zwaar beroep;
    • of gedurende minstens 20 jaar in een arbeidsregeling met nachtprestaties;
    • of door een werkgever binnen het PC voor het bouwbedrijf waarbij de werknemer beschikt over een attest afgegeven door een arbeidsgeneesheer die de ongeschiktheid bevestigt om de beroepsactiviteit verder te zetten.

(2) Werknemers met een tijdskrediet landingsbaan in een onderneming in moeilijkheden of in herstructurering

De mogelijkheid om een tijdskrediet landingsbaan op 55-jarige leeftijd aan te vragen binnen deze categorie kan ingeval aan volgende voorwaarden wordt voldaan:

• Op het niveau van de onderneming wordt een cao gesloten die uitdrukkelijk verwijst naar cao nr. 170;
• Én het betreft effectief een onderneming die werd erkend als zijnde in moeilijkheden of in herstructurering waarbij de aanvangsdatum van de vermindering van arbeidsprestaties moet liggen in de periode van erkenning. Hierbij moet cumulatief aan volgende voorwaarden voldaan zijn:
  • Onderneming toon aan dat de erkenningsaanvraag kadert in een herstructureringsplan en het mogelijk maakt ontslagen te vermijden;
  • Én de onderneming toont bij de erkenningsaanvraag aan dat door de landingsbaan het aantal werknemers naar het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag vermindert;
  • Én de minister heeft in de erkenningsaanvraag uitdrukkelijk vermeld dat aan de voorwaarden is voldaan.

(3) Geen cao werd afgesloten

Indien er op sector of ondernemingsniveau geen cao werd afgesloten met toepassing van kader-cao nr. 170 is een tijdskrediet landingsbaan slechts mogelijk vanaf de leeftijd van 60 jaar zoals hierboven besproken.

Er geldt tot slot een bijzondere regel voor ondernemingen die deel uitmaken van inactieve of niet opgerichte PC’s waarbij het niet mogelijk is een cao af te sluiten. Deze ondernemingen kunnen de leeftijdsvoorwaarden verlagen door toe te treden tot de cao van de Nationale Arbeidsraad.

Wenst u meer informatie hierover of wilt u worden bijgestaan door een gespecialiseerde advocaat? Neem dan gerust contact met ons op via info@bannister.be of via 03.369.28.00.