Fair Play in de rechtbank: waarom deontologie niet onderhandelbaar is
“Ik speel volgens de regels en verwacht dat ook van mijn confraters.”
Eveline van Laere
In de advocatuur gelden strikte regels, en terecht. Het recht draait tenslotte om de waarheid vinden en een eerlijke oplossing bekomen. Wat mij betreft is deontologie in de rechtbank niet onderhandelbaar. Het respecteren van de regels van het spel, hoe groot of klein de zaak ook is, maakt het verschil tussen advocaten. Voor mij draait fair play om ethiek, om het juiste doen. Ook wanneer niemand kijkt.
De rechtszaal kan soms een plaats zijn waar de druk om te presteren groot is, en het is verleidelijk om de grenzen van wat ethisch aanvaardbaar is op te zoeken. Je kan snel geneigd zijn om een zwak punt van de tegenpartij maximaal uit te buiten of een achterpoortje in de wet te gebruiken. Ik ben er van overtuigd dat niet elke advocaat deze mening deelt, maar wat mij betreft vind ik het uiteindelijk veel voldoenender om je zaak op eerlijke gronden te winnen. De rechter overtuigen met solide argumenten en een duidelijk dossier geeft veel meer voldoening dan het zoeken naar achterpoortjes. Ik speel volgens de regels en verwacht dat ook van mijn confraters.
Als advocaten hebben we namelijk een dubbele verantwoordelijkheid: niet alleen tegenover onze cliënten, maar ook tegenover de rechtspraak in zijn geheel. Wanneer we de ethische codes en deontologische regels respecteren, beschermen we het fundament waarop ons rechtssysteem is gebouwd. Een uitspraak die tot stand komt op basis van onethische praktijken, hoe succesvol die ook lijkt voor een individuele zaak, ondermijnt de geloofwaardigheid van de rechtspraak als geheel. Het gevolg? Cliënten, en zelfs het bredere publiek, verliezen het vertrouwen in de rechtstaat. En wanneer dat vertrouwen wegvalt, brokkelt de basis van ons hele rechtssysteem af.
“Deontologie is niet alleen juridische integriteit, maar ook het beschermen van ons rechtssysteem.”
Eveline van Laere
Daarom is deontologie voor mij niet enkel een kwestie van juridische integriteit, maar ook een kwestie van het bewaken van de rechtspraak zelf. Als we dat niet doen, lopen we het risico dat het recht steeds meer een middel wordt om te winnen, in plaats van een mechanisme om gerechtigheid te zoeken.
Fair play betekent daarom niet dat je soft moet zijn of kansen moet laten liggen. Het gaat erom dat je als advocaat voor je cliënt vecht met alles wat je hebt, maar wel binnen de grenzen van wat juist is. Je cliënten vertrouwen erop dat je hen op een correcte en integere manier verdedigt, en dat vertrouwen mag je nooit beschamen. Het betekent ook dat we als advocaten zelf een voorbeeld moeten stellen. Door eerlijk en ethisch te werk te gaan, laten we zien dat het mogelijk is om zowel succesvol als integer te zijn. En daarin schuilt onze grootste kracht.
