Wat doe je als je het slachtoffer wordt van belaging?

Belaging, een veelvoorkomend misdrijf met vergaande gevolgen

Vandaag dient Bart De Pauw zich voor de correctionele rechtbank te Mechelen te verantwoorden als beklaagde. Het misdrijf dat hem ten laste wordt gelegd: belaging, ook wel “stalking” genoemd.

Hoewel de rechtszaak waarin Bart De Pauw vandaag terecht staat één van de eerste belagingszaken is die een sterke media-aandacht geniet, groeit de stapel belagingsdossiers bij politie, parket en onderzoeksrechters dag na dag. Vorig jaar deden maar liefst 22.765 slachtoffers aangifte van belaging, dat meldde de krant De Standaard het voorbije weekend. [1]

In de praktijk merken wij als advocaat dat het ondergaan van belaging een enorme impact kan nalaten op slachtoffers. Des te meer omdat een gemiddelde stalker zijn gedrag maar liefst 22 maanden lang volhoudt.

Wij raakten er als strafrechtadvocaat doorheen de jaren van overtuigd dat een correcte en adequate juridische aanpak deze  belagingsperiode voor een slachtoffer aanzienlijk kan inkorten.

De vraag die wij als advocaten strafrecht in dit artikel trachten te beantwoorden luidt dan ook “wat doe je als jij slachtoffer wordt van stalking?”.

Vanaf wanneer beschouwt het recht je als slachtoffer van stalking?

Het Belgisch strafrecht stelt dat er sprake is van belaging of stalking wanneer het gedrag van de dader:

  • Een ernstige verstoring van de rust van een bepaalde persoon tot gevolg heeft;
  • én de dader wist of had moeten weten dat hij door zijn gedrag de rust van die persoon ernstig zou verstoren.

Je bent volgens de huidige stand van het strafrecht slechts slachtoffer van belaging als aan de twee bovenstaande voorwaarden voldaan is.

In de zaak Bart De Pauw zal de correctionele rechtbank bijgevolg moeten antwoorden op de vraag of Bart De Pauw zich schuldig maakte aan gedragingen die een ernstige verstoring van de rust van (minstens) één van de betrokken personen tot gevolg had.
Daarnaast zal de rechtbank moeten antwoorden op de vraag of Bart De Pauw -als hij effectief dergelijke gedragingen stelde- weet had of weet had moeten hebben van het feit dat hij door een dergelijk gedrag de rust van die persoon ernstig verstoorde. Enkel wanneer de rechtbank van mening is dat op beide vragen “ja” geantwoord dient te worden, kan Bart De Pauw schuldig geacht worden aan het misdrijf belaging.

Gedragingen die als belaging kunnen kwalificeren, zijn onder meer: het herhaaldelijk opbellen van het slachtoffer, het herhaaldelijk mailen of sms’en van het slachtoffer, het achtervolgen of bespieden van het slachtoffer, het neerleggen van ongegronde klachten tegen het slachtoffer, het blijven contacteren van het slachtoffer zelf wanneer deze duidelijk stelde geen contact meer te willen hebben, enzovoort.

Ook het online plaatsen van foto’s van een slachtoffer, zonder zijn of haar medeweten, kan in bepaalde gevallen kwalificeren als belaging. (Voor meer info over het misdrijf belaging zelf zie hier

Wat kan je doen om de belaging te doen ophouden?

Zoals hierboven reeds aangegeven, beschouwt het Belgisch recht je pas als slachtoffer van belaging wanneer de belagende persoon wéét dat zijn of haar gedrag een ernstige verstoring van jouw rust zal veroorzaken en hij of zij deze gedraging desondanks toch stelt.

Het is daarom belangrijk dat je jouw belager op een duidelijk traceerbare wijze (bv. niet tijdens een telefoongesprek of mondeling) laat weten dat jij zijn of haar gedragingen niet wenst en dat ze jouw rust verstoren. Een dergelijke eerste melding – voornamelijk als deze door een advocaat aan de belager gericht wordt – kan een eerste trigger zijn voor de belager om diens lasterlijke gedragingen staken.

Maar zelfs als een dergelijke melding het lasterlijk gedrag niet doet ophouden, kan de melding belangrijk zijn in een eventuele verdere procedure. Immers zal de melding gebruikt kunnen worden om aan te tonen dat de belager wist dat zijn of haar gedrag ongewenst was en jouw rust daardoor verstoord werd.

Naast het feit dat je het kenniselement bij de dader moet kunnen aantonen, zal je als slachtoffer ook moeten kunnen hardmaken dat er bepaalde lasterlijke gedragingen gesteld werden. Het is daarom belangrijk om op een gedetailleerde wijze in samenspraak met een advocaat telkens aangifte te gaan doen bij de politie van de lasterlijke gedragingen die er worden gesteld.

Het is uiterst belangrijk om van alle feiten aangifte te doen omdat de Belgische rechtspraak vereist dat er sprake is van “niet-aflatende of steeds terugkerende gedragingen”[2] om van belaging te kunnen spreken.

Door telkens aangifte te doen, wordt een grondig dossier opgebouwd dat ervoor kan zorgen dat het gerecht op een gepaste wijze ingrijpt. De vele aangiftes kunnen er immers toe leiden dat het Openbaar Ministerie overgaat tot het opleggen van voorwaarden, waarbij er aan de belager een contactverbod wordt opgelegd.[3]

In vergaande gevallen kan het zelfs zijn dat het Openbaar Ministerie een onderzoeksrechter vordert die op zijn beurt voorwaarden kan opleggen aan de belager.

Wat indien het gerecht toch niet ingrijpt?

 

In de praktijk merken wij echter dat vele zaken van belaging zonder concreet gevolg blijven en dus jarenlang blijven aanslepen. Het feit dat de stapel aan belagingsdossiers bij parket, politie en onderzoeksrechters groot is, speelt onzes inziens hierin een rol. Het is dan ook aangeraden om als slachtoffer van stalking een advocaat te raadplegen. In de praktijk merken wij dat de tussenkomst van een advocaat steevast een positief effect heeft op het onderzoek en de positie van het slachtoffer.

Door rechtstreeks in contact te treden met het Openbaar Ministerie en eventueel de onderzoeksrechter, trachten wij ervoor te zorgen dat een correcte en kordate afhandeling van een belagingsdossier wordt bewerkstelligd en bespoedigd.

Ook kunnen wij als advocaat, wanneer een grondig politioneel onderzoek uitblijft, overgaan tot het neerleggen van een klacht met burgerlijke partijstelling om een grondig onderzoek bij de onderzoeksrechter tot stand te doen komen (voor meer info over de klacht met burgerlijke partijstelling zie hier).

Voor een slachtoffer van belaging, kan de professionele hulp van een advocaat -reeds van bij de aanvang van het onderzoek- dan ook van enorm belang zijn.

Werd u het slachtoffer van een belager of wenst u meer info te verkrijgen over het misdrijf of de te nemen stappen? Neem dan gerust in alle discretie contact op met een van onze specialisten op het telefoonnummer 03 369 28 00.

[1] De Standaard Weekblad, zaterdag 9 oktober 2021, nr. 515.

[2] Cass. 10 februari 2016, P.15.1536.F; Cass. 24 november 2009, Pas. 2009, I, p. 2.765.

[3] Dit kan onder meer in het kader van een strafbemiddeling (art. 216ter Sw.).