Leasingwagens kunnen al een tijdje verbeurdverklaard (lees: aan de Staat toegewezen) worden door de politierechter. Dit opdat de hardleerse verkeersovertreder niet zou kunnen ontsnappen aan de gevolgen van de wet door zijn wagen te leasen en dus niet rechtstreeks in eigen naam aan te kopen.

In correctionele zaken zit de vork echter net iets anders in de steel. We lichten het graag voor u toe in dit artikel.

Verbeurdverklaring en de vereiste van eigendom

Meer specifiek is het voor de strafrechter mogelijk om de verbeurdverklaring toe te passen op drie categorieën van goederen:

• Zaken die het voorwerp van het misdrijf uitmaken of die gediend hebben of bestemd waren tot het plegen van het misdrijf (een relevant voorbeeld in deze betreft een vluchtwagen);
• Zaken die uit het misdrijf voortkomen; en
• Vermogensvoordelen die rechtstreeks uit het misdrijf zijn verkregen, goederen en waarden die in de plaats ervan zijn gesteld of inkomsten uit belegde voordelen.

Wat betreft de eerste categorie moet opgemerkt worden dat diezelfde goederen enkel verbeurdverklaard kunnen worden wanneer zij eigendom zijn van de veroordeelde.

Dus, wanneer u uw wagen uitleent aan een vriend en deze uw wagen gebruikt als vluchtwagen in het kader van een misdrijf, dan kan uw wagen in principe niet verbeurdverklaard worden.

In drugszaken geldt deze eigendomsvereiste weliswaar niet en kan de rechter de verbeurdverklaring van de in de eerste categorie bedoelde voorwerpen toch bevelen, zelfs indien ze niet het eigendom zijn van de veroordeelde.

Met andere woorden, wanneer u uw auto uitleent aan een vriend en die vriend gebruikt uw wagen als manier op drugs te vervoeren bijvoorbeeld, dan kan uw voertuig alsnog verbeurdverklaard worden.

Ook leasingmaatschappijen lopen dus een zeker risico wanneer hun leasingnemers de door hen geleasede wagens gebruiken om drugsmisdrijven te plegen.

Uitzondering: eigenaars te goeder trouw

Hoewel de strenge regels in drugszaken dus duidelijk zijn, hebben rechters toch paal en perk gesteld aan de interpretatie ervan.

Zo hebben de Hoven van Beroep in Antwerpen en Gent geoordeeld dat het niet rechtvaardig is om eigenaars van wagens indirect te straffen wanneer zij niet op de hoogte zijn van het feit dat er met hun wagen een drugmisdrijf werd gepleegd – een mening die het Grondwettelijk Hof trouwens eveneens toegedaan is.

Ouders worden op deze manier bijvoorbeeld beschermd wanneer één van hun kinderen de gezinswagen gebruikte om drugs te vervoeren en/of verkopen.

Op dezelfde manier kan geoordeeld worden dat ook leasingmaatschappijen beschermd zijn, wanneer zij niet op de hoogte zijn van de drugmisdrijven die met de geleasede wagens worden gepleegd.

In ieder geval zal ook rekening gehouden moeten worden met het persoonlijk karakter van straffen en het recht op eigendom.

Beslag en de opheffing ervan

Desalniettemin – zelfs vóór er een oordeel is geveld over de eventuele verbeurdverklaring – kan een wagen tijdens het onderzoek al in beslag genomen worden. Ook dat zal een nefast gevolg hebben voor de eigenaar van de wagen, zoals bijvoorbeeld de leasingmaatschappij. Die kan namelijk geen gebruik meer maken van de wagen.

De onderzoeksrechter en het parket kunnen in dit opzicht verschillende redenen aanhalen ter verantwoording van het beslag.

Zo kunnen zij een verzoek tot opheffing van het beslag afwijzen indien:

• Zij van oordeel zijn dat de noodwendigheden van het onderzoek het vereisen
• Indien door de opheffing van het beslag de rechten van partijen of van derden in het gedrang komen
• Indien de opheffing van het beslag een gevaar zou opleveren voor personen of goederen
• Wanneer de wet in de teruggave of de verbeurdverklaring van de betrokken goederen voorziet.

Echter, de laatste reden zal niet langer aangehaald kunnen worden wanneer om de opheffing wordt verzocht door de eigenaar/leasingmaatschappij die te goeder trouw was, omwille van wat hierboven uiteengezet werd.

Hebt u vragen over verbeurdverklaring of inbeslagname? Contacteer ons via info@bannister.be of 03/369.28.00.

6 april 2021