Naar een uitbreiding van de positie van het slachtoffer tijdens het vooronderzoek?

Als slachtoffer van een misdrijf, kan de strafprocedure een kluwen lijken. Met het geheim van het onderzoek worden namelijk verschillende zaken onderzocht zonder dat u hiervan weet heeft.

De wetgever heeft in het verleden al veel gedaan om de positie van slachtoffers tijdens de strafprocedure te verbeteren. Zo heeft u als slachtoffer het recht geïnformeerd te worden. Als burgerlijke partij kan verzoeken inzage te verkrijgen in het dossier. Ook kan men als burgerlijke partij voorstellen aan de onderzoeksrechter bepaalde zaken te onderzoeken.

Daarnaast kan men als slachtoffer sinds 2013 op de hoogte gehouden over de strafuitvoeringsmodaliteiten. Het is wettelijk verplicht het slachtoffer op de hoogte te houden over zulke beslissingen. Als slachtoffer wordt u hiertoe schriftelijk op de hoogte gebracht binnen de 24 uur.

Tot op heden heeft het slachtoffer echter geen informatierecht wat betreft de voorlopige hechtenis. Dit betekent dat u als slachtoffer niet op de hoogte gehouden wordt wanneer de verdachte van het misdrijf aangehouden wordt, in vrijheid gesteld wordt onder voorwaarden of onder elektronisch toezicht de gevangenis mag verlaten. Zeker als u het slachtoffer geworden bent van misdrijven zoals belaging, bedreiging, gijzeling of andere misdrijven die uw fysieke integriteit kunnen aantasten, kan deze informatie wel nuttig zijn. De impact van een misdrijf op het veiligheidsgevoel van slachtoffers kan niet onderschat worden.

Zo oordeelde ook de wetgever. Rond de jaarwisseling werd een wetsvoorstel ingediend om deze situatie te veranderen. Meer precies wenst de wetgever een algemene informatieplicht in te voeren om slachtoffers op de hoogte te houden over de voorlopige hechtenis van de verdachte.

Op die manier zal het slachtoffer ingelicht worden over alle beslissingen inzake  de uitvaardiging van een bevel tot aanhouding, de handhaving van de voorlopige hechtenis, de opheffing van de aanhouding, het in vrijheid laten onder voorwaarden, de invrijheidstelling onder voorwaarden.

Het voorstel beperkt zich tot slachtoffers van misdrijven die de fysieke integriteit aantasten. Het wetsvoorstel houdt met andere woorden een erkenning in van de angst en stress die zulke misdrijven generen en dit zelfs in het kader van het vooronderzoek.

Zoals gezegd is bovenstaande een voorstel. De wet zal dus nog gestemd moeten worden door het parlement. Het is zeker niet ondenkbaar dat dit voorstel ook effectief gestemd zal worden, gezien Richtlijn 2012/29/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 ook in het kader van de voorlopige hechtenis voorziet in het recht op informatie voor slachtoffers.

Indien u slachtoffer bent van een misdrijf, staan wij u als specialist terzake bij over de mogelijkheden tot klacht burgerlijke partijstelling en de behartiging van uw belangen in het kader van het vooronderzoek. Contacteer ons via deze link.