De inwerkingtreding van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek op 1 januari 2025 brengt ingrijpende wijzigingen in de bouwsector. Hoofdaannemers, onderaannemers en hulppersonen krijgen te maken met een nieuwe verdeling van aansprakelijkheden. Dit brengt zowel kansen als uitdagingen met zich mee. Wat verandert er precies, en hoe kunt u zich hierop voorbereiden? We zetten de belangrijkste punten op een rij.

Directe Aansprakelijkheid van Onderaannemers

Een van de meest ingrijpende wijzigingen is dat bouwheren onderaannemers voortaan rechtstreeks aansprakelijk kunnen stellen voor uitvoeringsfouten. Voorheen verliep deze aansprakelijkheid via de hoofdaannemer, wat vaak problemen veroorzaakte — vooral bij insolventie of wanneer de hoofdaannemer naliet de schade te vergoeden. Door de wetswijziging kunnen bouwheren nu rechtstreeks schadevergoeding eisen van de onderaannemer. Dit versnelt het proces en vermindert het risico op oninbare vorderingen.

Deze directe aansprakelijkheid kent wel grenzen. Partijen kunnen contractueel andere afspraken maken, bijvoorbeeld door expliciete clausules op te nemen die de aansprakelijkheid van de onderaannemer beperken of verschuiven naar de hoofdaannemer. Deze afspraken moeten duidelijk in de overeenkomst staan en mogen niet strijdig zijn met dwingend recht of de openbare orde.

Voor alle betrokken partijen is het daarom cruciaal om hun contracten zorgvuldig op te stellen en juridisch te laten toetsen, zodat de verdeling van aansprakelijkheden en risico’s helder en sluitend is.

Beperkingen op Subonderaanneming

Met artikel 5.95 BW worden de regels rond onderaanneming aangescherpt. Onderaannemers mogen hun volledige opdracht niet meer zomaar doorschuiven naar derden. Deze maatregel moet sociale dumping tegengaan, schijnconstructies voorkomen en de verantwoordelijkheden binnen de aannemingsketen beter verankeren.

Onderaannemers moeten voortaan een substantieel deel van hun contractueel overeengekomen werkzaamheden zelf uitvoeren. Bij uitbesteding moeten ze aantoonbare controle houden over ingeschakelde partijen. Dit betekent zowel toezicht op de uitvoering als het waarborgen dat alles volgens contractuele en wettelijke vereisten verloopt.

Voor zowel hoofdaannemers als onderaannemers betekent dit dat contracten nauwkeuriger moeten worden opgesteld. Duidelijke bepalingen over welke taken mogen worden uitbesteed en onder welke voorwaarden zijn essentieel.

Het opnemen van specifieke clausules over subonderaanneming, toezicht en aansprakelijkheid helpt om juridische onzekerheid en mogelijke sancties te voorkomen.

Verantwoordelijkheid van Hulppersonen

Artikel 5.231 BW scherpt de aansprakelijkheid van hulppersonen — zoals architecten, ingenieurs en andere adviseurs — aanzienlijk aan. Zij kunnen nu rechtstreeks aansprakelijk worden gesteld voor fouten tijdens hun werkzaamheden. Opdrachtgevers hoeven niet langer via de hoofdaannemer te procederen, maar kunnen direct schadevergoeding eisen van de betrokken hulppersonen.

Voor architecten, ingenieurs en andere bouwprofessionals is het nu essentieel om hun rol en verantwoordelijkheden binnen een project helder af te bakenen. Proactieve maatregelen, zoals het zorgvuldig documenteren van adviezen en beslissingen, kunnen aansprakelijkheidsrisico’s beperken. Ook het afsluiten van een adequate verzekering en het opnemen van duidelijke aansprakelijkheidsbeperkingen in contracten is cruciaal ter bescherming tegen onverwachte claims en juridische geschillen.

Het Belang van Duidelijke Contractuele Afspraken

De nieuwe wetgeving maakt juridisch sluitende contracten belangrijker dan ooit. Aannemers en onderaannemers moeten hun overeenkomsten herzien en hun aansprakelijkheidsbepalingen afstemmen op de gewijzigde regels. Belangrijke aandachtspunten:

• Aansprakelijkheidsclausules: Leg expliciet vast wie verantwoordelijk is voor welke schade en onder welke voorwaarden schadevergoeding kan worden geëist. Beperkingen op subonderaanneming: Bepaal duidelijk in hoeverre en onder welke voorwaarden onderaanneming is toegestaan. Het verbod op volledige subonderaanneming vereist dat onderaannemers een substantieel deel van hun werkzaamheden zelf uitvoeren of controle behouden over uitbestede taken. Verzekeringsverplichtingen: Contracten moeten niet alleen aansprakelijkheid regelen, maar ook verzekeringsvereisten vastleggen. Controleer of alle betrokken partijen voldoende gedekt zijn tegen de nieuwe aansprakelijkheidsrisico’s.

Conclusie: Tijd voor Actie

De hervormingen in het verbintenissenrecht leiden tot een striktere verdeling van verantwoordelijkheden in de bouwsector. Rechtstreekse aansprakelijkheid voor onderaannemers en hulppersonen biedt meer zekerheid voor opdrachtgevers, maar brengt ook extra verplichtingen met zich mee voor alle betrokken partijen.

Om juridische en financiële risico’s te vermijden, moeten aannemers, onderaannemers en hulppersonen hun contracten en verzekeringspolissen proactief herzien. Door tijdig de nodige aanpassingen door te voeren, zorgen bedrijven niet alleen voor naleving van de nieuwe wetgeving, maar kunnen ze ook hun aansprakelijkheidsrisico’s beter beheren en toekomstige geschillen voorkomen.

Heeft u vragen over de impact van deze wetswijzigingen op uw onderneming of project? Neem contact met ons op via info@bannister.be of bel 03/369.28.00. Ons team staat klaar om u te adviseren en te ondersteunen.